Fasady dość licznych kościołów romańskich na terenie Italii uzyskiwały dość szczególny wystrój, dzięki przyozdabianiu ich naczyniami ceramicznymi importowanymi z krajów islamskich. Ten niezwykły sposób zdobienia płaszczyzny ściany, zazwyczaj uzupełniany był przez bardziej „konwencjonalne” elementy: pilastry, półkolumienki i blendy.
Wśród wykorzystywanych do tego celu naczyń przeważają misy i głębokie talerze, zdobione zazwyczaj kolorowymi polewami, pochodzące z bardzo różnych warsztatów, produkujących w Egipcie, Syrii, na Bliskim Wschodzie, ale także na terenie Półwyspu Iberyjskiego i południowej Sycylii. Tradycja produkowania polewanych naczyń sięga tam okresu bizantyjskiego i była twórczo rozwijana dzięki rozmaitym prądom artystycznym płynącym nawet z Dalekiego Wschodu. W XI-wiecznych Włoszech (i nie tylko) naczynia te były szczególnie poszukiwane (podobnie zresztą jak równie atrakcyjne wyroby warsztatów bizantyjskich).
Kościół San Sisto w Pizie. Naczynia, zwane z włoska bacini, znajdziecie w niewielkich niszach ponad fryzem arkadowym.
Zbliżenie na misy. Większość oryginalnych mis zdobiących fasady kościołów w Pizie przeniesiono do muzeum przy klasztorze San Mateo (Museo Nazionale di San Matteo, kościół San Meteo także ozdobiono bacini). Obecnie można oglądać najczęściej ich kopie.
Inne naczynia…
I kolejne…
Naczynia zdobią elewacje całej serii pizańskich kościołów, m.in. Sant’Andrea Forisportam, Santa Cecilia, San Paolo all’Orto, San Paolo a Ripa d’Arno, a także ściany kościołów położonych w pobliżu Pizy: San Piero a Grado czy San Pietro w Empoli. Większość z nich wzniesiono w XI i XII stuleciu. Na zdjęciu kościół Santa Cecilia wzniesiony w XIII wieku. W jego fasadę obok bacini produkcji warsztatów islamskich wmontowano także wzorowane na nich wytwory miejscowych garncarzy. Bacini znajduje się także na ścianach kościołów w Pawii czy Pomposie.
Kościół opactwa w Pomposie. Fasada portyku wejściowego jest w znacznej mierze realizacją XIX wiecznych konserwatorów. Uwagę zwraca szczególnie wysoka campanila, wzniesiona za rządów opata Guido d’Arezzo, który znany jest z tego, że wynalazł solmizację muzyczną i zreformował zapis „nut”. W układzie kolejnych kondygnacji wieży, ze stopniowo powiększającą się liczbą i rozmiarem okien wielu historyków sztuki dopatruje się odzwierciedlenia idei odległości muzycznych.
Pojedyncze bacini znajdziemy już w portyku…
Jednak zdecydowaną większość wkomponowano w bogatą dekorację architektoniczną campanili, gdzie stanowią element fryzów arkadowych podtrzymywanych przez lizeny.
Oprócz naczyń ceramicznych pochodzących z krajów islamskich w XI-XII wiecznych Włoszech spotkamy się z całą masą innych przedmiotów importowanych z tych części świata. Mimo upadku Imperium Rzymskiego i zaistnienia drastycznego podziału religijnego kraje baseny Morza Śródziemnego nadal były powiązane tradycyjnymi więzami handlowymi. Na zdjęciu powyżej dachy katedry w Pizie – na szczycie wschodnim katedry dumnie stoi wykonany z brązu gryf, produkt islamskiego warsztatu.
Obecnie katedrę zdobi kopia. Oryginał znajdziecie w Muzeum katedralnym (Museo dell’Opera del Duomo di Pisa). Fragment z arabskim napisem.
Gunthera miejsce w sieci 
Kiedy zdarzało mi się widywać u nas na wsiach ściany domów dekorowane kawałkami ceramiki stołowej, myślałem, że to obciach. A tymczasem okazuje się, że ta praktyka ma takie szacowne i odległe w czasie korzenie. Kto by pomyślał…
Bodajże koło Lubienia Kujawskiego są piękne przystanki PKS-u całe wylepione fragmentami ceramiki Włocławek.
Ozdabianie ścian wiejskich domów fragmentami ceramiki stołowej to i tak pikuś przy mozaikach lusterkowych
Ale smaczki 🙂
piękne są te zdobienia:) Budowle też robią ogromne wrażenie:)