Paderborn

Wycieczki szlakiem niemieckiej architektury średniowiecznej ciąg dalszy. Dzisiejszy przystanek – Paderborn.

Gród założony przez Karola Wielkiego w 776 r., na miejscu starszej, saskiej osady, u źródeł rzeki Pader. Był nie tylko ważnym strategicznie punktem kontrolującym świeżo opanowane tereny saskie, ale także jedną z rezydencji frankijskich władców, którą opatrzono wpierw drewniano – ziemnym wałem obronnym i fosą, później (od 778 r.) murem. Właściwą rezydencję stanowił murowany budynek królewskiej auli i towarzyszący mu kościół św. Salwatora. W 799 r. wyświęcono w tym miejscu obszerną, karolińską bazylikę stanowiącą siedzibę biskupa.

W początkach XI w., w okresie sprawowania funkcji biskupiej przez Maiwerka wzniesiono nową katedrę ottońską wraz z zabudowaniami monasterium kanonickiego oraz nowym pałacem (pfalzem). Olbrzymia budowla o wymiarach 16,20 x 44,5 m mieściła aulę (salę) i zespół zabudowy wraz  kaplicą św. Bartłomieja. Katedra była później znacząco przebudowana w stylu późnoromańskim i wczesnogotyckim w XIII wieku i później, uzyskując obecne, zasadniczo gotyckie formy kościoła halowego.

Plan zbiorczy reliktów architektury karolińskiej i ottońskiej odkrytych na terenie grodu Paderborn (wg S. Gai 2006).

Romański kościół św. Ulryka z XII – XIII w. (tzw. Gaukirche), położony nieopodal katedry. Widok na prezbiterium.

Westwerk – masyw zachodni katedry NMPanny i św. Liboriusza, z ok. 1220 r. Olbrzymi masyw kwadratowej wieży, flankowanej dwoma mniejszymi, okrągłymi wieżyczkami schodowymi stanowi znakomity przykład późnoromańskiego budownictwa.

Portal południowy katedry, zwany rajskim portalem, pomieszczony w portyku, to kolejny przykład kunsztu późnoromańskich architektów i rzeźbiarzy.

Romańska krypta, pod chórem katery w Paderborn.

Na północ od katedry znajduje się rekonstrukcja zabudowań cesarskiego pfalzu, wzniesiona na fundamentach rozpoznanych w trakcie wykopalisk z lat 70. XX w.

Wnętrze auli pałacowej. To oczywiście całkiem nowa rekonstrukcja, pozwala jednak dobrze wyobrazić sobie jak mogła wyglądać sala, w której Henryk II przyjmował posłów i wyprawiał uczty dla dworu. Takich siedzib cesarz miał znacznie więcej, rozmieszczonych na obszarze całego kraju, ze szczególnym zagęszczeniem na terytorium Saksonii i Górz Haarzu. Rządy sprawował wędrując między nimi (co opisuje łacińskie określenie rex ambulans). Wczesnośredniowieczne monarchie Europy środkowej nie miały jednej stolicy…

Oryginalna, zachowana sala cesarskiego pfalzu. Wrażenie robi niesamowite, zwłaszcza, że do połowy zalana jest wodą, podsiąkającą z pobliskich źródeł.

Wnętrze kościoła św. Bartłomieja. Wyświęcony w 1017 r. stanowił część zespołu sakralno – rezydencjonalnego w Paderborn. Stanowi dobrze zachowany i wyjątkowy przykład budownictwa ottońskiego – jest najstarszą położoną na północ od Alp budowlą kościelną, w której zastosowano układ halowy (a więc taki, w którym wszystkie nawy mają tą samą wysokość).

Abdinghofkirche – kościół klasztoru św. św. Piotra i Pawła. Obecna budowla pochodzi zasadniczo z ok. 1015 r. i została wzniesiona z inicjatywy biskupa Mainwerka. Ulegała później, w 2 połowie XI i w XII wieku dalszym przebudowom.

Busdorfkirche, kościół klasztpru kanoników regularnych, wyświęcony w 1036 r. Początkowo była to budowla centralna, wzniesiona na planie krzyża greckiego, z ośmioboczną nawą na skrzyżowaniu krótkich naw. Z tej najstarszej fazy pochodzą dwie okrągłe wieżyczki schodowe, pochodzące z masywu zachodniego. Obecna wieża zachodnia z portalem wejściowym powstała po rozbudowie XII – wiecznej. Całość była jeszcze przekształcona w późnym średniowieczu i w XVII wieku. Do kościoła przylegają dobrze zachowane, romańskie krużganki klasztorne.

Reklama